Tradycje pomorskiej samorządności

W czasach I Rzeczypospolitej ziemie u ujścia Wisły do Bałtyku, nazywane Prusami Królewskimi, wyróżniały się szeroką autonomią. W ich skład wchodziły województwa: pomorskie, chełmińskie i malborskie oraz Warmia. Charakteryzowały się one wówczas odmiennością ustrojową i stanowiły jeden z najzamożniejszych polskich regionów. Wspólnoty lokalne konsekwentnie strzegły swoich praw. Miasta takie jak: Gdańsk, Elbląg czy Toruń miały silny samorząd i odgrywały w polityce państwa ważną rolę.

Po I wojnie światowej w wyniku traktatu wersalskiego z przyznanej Polsce znacznej części Pomorza Nadwiślańskiego utworzono województwo pomorskie ze stolicą w Toruniu.

W czasach II RP jedynymi województwami, w których funkcjonował samorząd regionalny, były pomorskie i poznańskie. Odnosiły one niekwestionowane sukcesy na polu modernizacji i poprawy jakości życia mieszkańców, np. w dziedzinie elektryfikacji czy rozwoju infrastruktury drogowo-kolejowej. Jak pokazują przykłady, silne przywiązanie na Pomorzu do samorządności zarówno na poziomie lokalnym, jak i regionalnym, jest głęboko zakorzenione w tradycji.

---

Kalendarium pomorskie

24 lipca 1998 r.	Uchwalenie przez Sejm RP ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, przywracającej powiaty i zakładającej podział kraju na 16 województw.
11 października 1998 r.	Wybory do nowych samorządów gminnych, powiatowych i województw.
1 stycznia 1999 r.	Początek obowiązywania w Polsce nowego podziału terytorialnego państwa. Pierwszym marszałkiem województwa pomorskiego zostaje Jan Zarębski, natomiast przewodniczącym Sejmiku Województwa Pomorskiego pierwszej kadencji zostaje Grzegorz Grzelak.
5-6 czerwca 1999 r.	Druga wizyta papieża Jana Pawła II w województwie pomorskim.
19 czerwca 1999 r.	I Światowy Zjazd Kaszubów, zorganizowany w Chojnicach przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie dla uczczenia zjednoczenia Kaszub w granicach jednego województwa.
5 kwietnia 2000 r.	Podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy samorządem województwa pomorskiego a władzami niemieckiego okręgu Środkowa Frankonia.
28 stycznia 2002 r.	Ustanowienie herbu województwa pomorskiego, przedstawiającego wizerunek czarnego gryfa na złotym polu.
27 października 2002 r.	Wybory samorządowe w Polsce.
25 listopada 2002 r.	Wybór prof. Brunona Synaka na nowego przewodniczącego Sejmiku Województwa Pomorskiego.
2 grudnia 2002 r.	Objęcie stanowiska marszałka województwa pomorskiego przez Jana Kozłowskiego.
1 maja 2004 r.	Oficjalne wejście Polski (wraz z dziewięcioma innymi państwami) do Unii Europejskiej.
6 stycznia 2005 r.	Uchwalenie ustawy o mniejszościach narodowych, etnicznych i języku regionalnym. Język kaszubski uzyskuje oficjalny status języka regionalnego.
29 lipca 2005 r.	Rozpoczęcie budowy odcinka autostrady A1 z Rusocina do Nowych Marz.
26 sierpnia 2006 r.	Powołanie Rady Języka Kaszubskiego (Radzëzna Kaszëbsczégò Jãzëka) jako organu przy Zrzeszeniu Kaszubsko-Pomorskim, zajmującego się m.in. regulacją języka kaszubskiego oraz upowszechnianiem i promowaniem wiedzy o nim.
12 listopada 2006 r.	Wybory samorządowe w Polsce.
28 marca 2007 r.	Podpisanie przez prezydentów Gdańska, Gdyni i Sopotu oraz marszałek województwa pomorskiego tzw. Karty Trójmiasta, czyli deklaracji mówiącej o konieczności współpracy i chęci rozwoju w ramach aglomeracji trójmiejskiej.
17 października 2008 r.	Zakończenie budowy odcinka autostrady A1 z Rusocin do Nowych Marz.
22 lutego 2010 r.	Objęcie stanowiska marszałka województwa pomorskiego przez Mieczysława Struka.
21 listopada 2010 r.	Wybory samorządowe w Polsce.
29 listopada 2010 r.	Wybór Jana Kleinszmidta na nowego przewodniczącego Sejmiku Województwa Pomorskiego.
26 września 2011 r.	Oficjalne otwarcie Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Słupsku w nowej siedzibie.
24 września 2012 r.	Uchwalenie Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020.
1 lipca 2013 r.	Przy lotnisku w Rębiechowie został wmurowany kamień węgielny pod budowę Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. Oficjalnie rozpoczęta została budowa największej na Pomorzu inwestycji.
18 grudnia 2013 r.	Śmierć prof. Brunona Synaka, przewodniczącego Sejmiku Województwa Pomorskiego w latach 2002-2010.
16 listopada 2014 r.	Wybory samorządowe w Polsce.
3 grudnia 2014 r.	Podjęcie decyzji przez Senat RP o ustanowieniu roku 2015 Rokiem Samorządu Terytorialnego.
30 sierpnia 2015 r.	Uroczysta inauguracja Pomorskiej Kolei Metropolitarnej na terenie terminalu T2 Portu Lotniczego im. Lecha Wałęsy w Gdańsku.
1 września 2015 r.	Oddanie do użytku linii Pomorskiej Kolei Metropolitalnej łączącej Trójmiasto z Kartuzami i Kościerzyną.
26 maja 2017 r.	Przyjęcie Karty Samorządności, czyli dokumentu w którym samorządowcy z Pomorza sprzeciwili się odbieraniu przez rząd kompetencji gminom, powiatom i województwom.
18 lipca 2017 r.	Oficjalna wizyta na Pomorzu członków brytyjskiej rodziny królewskiej. Księżna Kate i książę William spotkali się m.in. z marszałkiem województwa pomorskiego Mieczysławem Strukiem oraz zwiedzili Europejskie Centrum Solidarności.
29 sierpnia 2017 r.	Powołanie Pomorskiej Rady Inwestycyjnej przez Zarząd Województwa Pomorskiego, do której zadań należy doradztwo w zakresie wdrażania zwrotnego wsparcia finansowego (pożyczek, wejść kapitałowych i gwarancji kredytowych) udzielanego przedsiębiorcom.
2 listopada 2017 r.	Podpisanie przez samorządowców z Pomorza specjalnej deklaracji dotyczącej wspólnej organizacji uroczystych obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
8 maja 2018 r.	Oficjalne otwarcie w dawnym Gimnazjum Polskim w Gdańsku sali, w którym znajduje się odtworzone malowidło „Niebo polskie”. Uroczystość stanowiła jeden z głównych elementów pomorskich obchodów stulecia Niepodległości Polski.
21 października 2018 r.	Wybory samorządowe w Polsce.
18 października 2018 r.	Oficjalne otwarcie Starej Apteki jako nowej sceny Teatru Wybrzeże.
14 stycznia 2019 r.	Śmierć prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza, zaatakowanego nożem podczas 27. Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
12 kwietnia 2019 r.	Konferencja otwierająca prace nad Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego 2030.
27 listopada 2019 r.	Podpisanie przez samorządowców z Pomorza oraz przedstawicieli spółek kolejowych listu intencyjnego w sprawie współpracy dotyczącej przedłużenia linii Szybkiej Kolei Miejskiej w kierunku południowym.
31 stycznia 2020 r.	Oficjalna inauguracja obchodów Roku Lecha Bądkowskiego w województwie pomorskim.
10 lutego 2020 r.	Oficjalne uroczystości zorganizowane w Pucku z okazji 100. rocznicy powrotu Pomorza w granice Rzeczypospolitej i zaślubin Polski z Bałtykiem.
4 marca 2020 r.	Stwierdzenie pierwszego przypadku w Polsce zakażenia wirusem SARS-CoV-2, który wywołuje chorobę Covid-19. Z biegiem czasu w całym kraju wprowadzony został stan epidemii i stan zagrożenia epidemicznego (obowiązujący do 30 czerwca 2023 r.).
14 marca 2020 r.	Stwierdzenie pierwszego przypadku w województwie pomorskim zakażenia wirusem SARS-CoV-2, który wywołuje chorobę COVID-19.
16 kwietnia 2020 r.	Podpisanie listu intencyjnego w sprawie utworzenia Pomorskiego Inkubatora Kultury w Gdańsku.
15 września 2021 r.	Uroczyste obchody 20-lecia partnerstwa województwa pomorskiego i okręgu Środkowa Frankonia.
22 października 2021 r.	Uroczyste otwarcie siedziby NOMUS-a (działu Muzeum Narodowego w Gdańsku), czyli nowej przestrzeni wystawienniczej dla sztuki nowoczesnej w Gdańsku.
24 lutego 2022 r.	Początek inwazji Rosji na Ukrainę. Wielu uchodźców wojennych znajduje schronienie na terenie województwa pomorskiego.
10 marca 2022 r.	Oficjalna inauguracja Roku Józefa Wybickiego, zorganizowana w Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie.
22 kwietnia 2022 r.	Międzyregionalna inaugurację obchodów 100-lecia Związku Polaków w Niemczech, zorganizowana w pałacu w Waplewie Wielkim.
22 maja 2022 r.	Uroczystości jubileuszowe 100. rocznica powstania Chojnickiego Klubu Żeglarskiego (najstarszego klubu żeglarskiego w Polsce) połączone z ogólnopolskim otwarciem sezonu żeglarskiego.
9 czerwca 2022 r.	Podpisanie Kontraktu Programowego dla Województwa Pomorskiego, czyli umowy pomiędzy stroną rządową a samorządem województwa, która określa na co przeznaczymy środki unijne w nowej perspektywie finansowej UE w ramach programu Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027.
23 września 2022 r.	Pierwsze Regaty o Puchar Marszałka Województwa Pomorskiego zorganizowane na jeziorze Wdzydze
29 września 2022 r.	Uchwalenie przez Sejm RP ustawy o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego do 30 kwietnia 2024 r.
19-20 listopada 2022 r.	Pierwsza sesja Młodzieżowego Sejmiku Województwa Pomorskiego.
7 grudnia 2022 r.	Zatwierdzenie przez Komisję Europejską program Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027. W nowej perspektywie finansowej samorząd województwa pomorskiego będzie miał do wykorzystania ponad 1,75 mld euro.
6 czerwca 2023 r.	Uroczysta inauguracja obchodów 25-lecia samorządu województwa pomorskiego zorganizowana w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku.